ทักษะสื่อสาร และ การเล่าเรื่องเพื่อการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ
(Communication Skills and Storytelling for Effective Communication)

     ทักษะสื่อสาร (Communication Skills) และ การเล่าเรื่อง (Storytelling) มีความเกี่ยวเนื่องและเชื่อมโยงกันอย่างแยกไม่ออกไม่ว่าจะเป็นการเล่าเรื่องด้วยการพูด (Oral) หรือการเล่าเรื่องผ่านสื่อ (Media) เนื่องจากทั้งสองมิติเกี่ยวข้องกับการสร้างและเผยแพร่เนื้อหา (Content) ไปยังผู้ชมเป้าหมาย (Target Audience) ทักษะสื่อสาร ไม่ว่าจะเป็น การฟัง การพูด การอ่าน การเขียน ทั้งหมดทั้งมวล ช่วยให้นักเล่าเรื่อง (Storyteller) เข้าถึงผู้ชมในวงกว้างขึ้น และสามารถบอกเล่าเรื่องราวในรูปแบบต่างๆที่หลากหลายได้ ทั้งนี้เพื่อเติมเต็มและทำให้เรื่องเล่านั้นสมบูรณ์และทรงประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น การเล่าเรื่องเพื่อการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ (Storytelling for Effective Communication) นั้น เป็นกุญแจสำคัญในการสื่อสารและการทำงานในทุกๆ ภาคส่วน โดยสรุปกลวิธีได้ ดังนี้

     1.เริ่มต้นด้วยท่อนฮุก (Hook) เริ่มต้นเรื่องราวด้วยสิ่งที่สามารถดึงดูดความสนใจของผู้ชม และทำให้พวกเขาเหล่านั้นอยากฟังเรื่องราวที่เหลือ ซึ่งอาจจะเป็นข้อค้นพบบางอย่าง ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ หรือแม้แต่คำถามที่โดนใจ

     2.จัดฉาก (Setting) กำหนดฉากของเรื่องราว รวมถึงเวลาและสถานที่ เพื่อให้ผู้ชมสามารถมองเห็นภาพ และเรื่องราวในใจของพวกเขา เสมือนหนึ่งการพาตัวเองเข้าไปอยู่ในเรื่องราวในวันนั้นเวลานั้น

     3.แนะนำตัวละคร (Character) แนะนำตัวละครหลักในเรื่อง รวมถึงชื่อและคำอธิบายสั้นๆ เกี่ยวกับบุคลิกและแรงจูงใจของพวกเขา เป็นการนำผู้ชมไปสู่มิิติของตัวละครเพื่อเพิ่มอรรถรสในการทำความรู้จักตัวละครเพิ่มมากขึ้น

     4.สร้างโครงเรื่อง (Structure) เริ่มสร้างโครงของเรื่อง เหตุการณ์ต่างๆ ความขัดแย้งหลัก การต่อสู้กับอุปสรรคหรือข้อจำกัดของสถานการณ์ เพื่อเพิ่มสีสันและอารมณ์ของเรื่องให้น่าสนใจ

     เมื่อในส่วนของการสร้างเรื่องราวนั้นได้มาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ลำดับต่อไปจะเป็นการเล่าเรื่องราว (Telling the story) นั้นออกไปให้มีประสิทธิภาพ โดยมีส่วนผสมในเรื่องของการใช้ภาษามาช่วยในการเล่าเรื่องเพื่อสร้างภาพและ ช่วยให้ผู้ชมเห็นภาพเรื่องราว การใช้อารมณ์ (Emotion) และน้ำเสียงเพื่อถ่ายทอดอารมณ์ของเรื่องราวและดึงดูดผู้ชมให้คล้อยตามไปกับเรื่องราวนั้นๆ การใช้ภาษากาย (Body Language) ที่เหมาะสม เพื่อส่งเสริมเรื่องราวและทำให้ผู้ชมมีส่วนร่วมมากขึ้น การใช้จังหวะที่ถูกต้อง (Rhythm) เพื่อให้ผู้ชมมีส่วนร่วมกับเรื่องราว ไม่เร็วหรือช้าจนเกินไป การฝึกฝน (Practice) คือการฝึกเล่าเรื่องออกมาดังๆ โดยให้ความสนใจกับเสียงและจังหวะของเรื่องราว ซึ่งวิธีนี้จะช่วยให้เห็นส่วนที่ต้องปรับปรุงแก้ไขได้ ท้ายที่สุดก็คือ เป็นตัวของตัวเอง เชื่อมั่นและหลงใหลในขณะเล่าเรื่อง ซึ่งจะทำให้เรื่องราวมีความเกี่ยวข้องมากขึ้น  ผู้ชมเองก็จะเชื่อมโยงกับเรื่องราวและตัวผู้เล่าได้ดีมากขึ้น

     โดยสรุปแล้ว การเล่าเรื่องที่ดี การเล่าเรื่องที่น่าสนใจ “ทักษะการสื่อสาร” (Communication Skills) ที่มีประสิทธิภาพ สามารถช่วยให้การเล่าเรื่องของเราทรงประสิทธิภาพได้อย่างมาก ทักษะในการสื่อสารที่ดี ก็คือ ความสามารถในการพูดอย่างชัดเจนและมั่นใจ น้ำเสียงที่น่าฟัง ภาษากายที่เหมาะสม รวมถึงการถ่ายทอดอารมณ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ ทักษะการฟัง (Listening Skill) ที่ดี ยังช่วยให้ผู้เล่าเรื่องเข้าใจปฏิกิริยาของผู้ฟังและปรับเรื่องราวให้เหมาะสม โดยรวมแล้ว ทักษะการสื่อสารที่ดีสามารถช่วยผู้เล่าเรื่องสร้างประสบการณ์ที่น่าจดจำและประทับใจให้กับผู้ชม

References

Anthony Tasgal. 2017. The Storytelling Book : Finding the Golden Thread in your Presentations.
     Published by LID Publishing Ltd One Adam Street London WC2N 6LE United Kingdom

Ellen Lupton. 2017. Design is Storytelling. Published by Cooper Hewitt, Smithsonian Design
     Museum 2 East 91st Street New York, NY 10128 USA

Joe Pulizzi. 2014. Epic Content Marketing : How to tell a different story, break through the clutter,
     and win more customers by marketing less. Printed in the USA

Jonathan Creek. 2021. like, comment, share, buy : the beginner’s guide to marketing your business
     with video storytelling. First published in 2021 by John Wiley & Sons Australia, Ltd

Miri Rodriguez. 2020. Brand Storytelling : Put customers at the heart of your brand story. First
     published in Great Britain and the United States in 2020 by Kogan Page Limited
Sam Cawthorn. 2018. Storyshowing : How to stand out from the storytellers. First published
     in 42018 by John Wiley & Sons Australia, Ltd

Shawn Callahan. 2016. Putting Stories to work : Mastering business storytelling. First published
     in 2016 by Pepperberg Press, an imprint of Anecdote Technology Pty Ltd, Melbourne, Australia

โดย..ดร.ปรัชญา เปี่ยมการุณ
อาจารย์ วิชาเอกการสื่อสารเพื่อการท่องเที่ยว
วิทยาลัยนวัตกรรมสื่อสารสังคม